Danny Mekić: ‘Stop censuur voor Groningse studenten en wetenschappers’

De universiteit in Groningen blokkeert Bittorrent, een bestandenuitwisselingstechniek. Dit schendt de academische vrijheid, stelt Danny Mekic’.

De Universiteit van Bologna, de oudste universiteit van Europa, omarmde in 1158 de Constitutio Habita, een manifest geschreven door Frederik I van Hohenstaufen, keizer van het Heilige Roomse Rijk. Dit manifest beschreef het recht van studenten en geleerden om gevrijwaard te blijven van politieke inmenging en hun recht op ongehinderde toegang tot informatie.

Inmiddels hebben duizenden universiteiten het recht omarmd van studenten en geleerden om – zonder inperking door een voorgeschreven doctrine – te genieten van de vrijheid om te onderwijzen, te discussiëren, onderzoek te verrichten, de resultaten daarvan te verspreiden en te publiceren en gevrijwaard te blijven van institutionele censuur. Zij onderschreven allemaal het recht op academische vrijheid, zoals deze 850 jaar geleden werd geformuleerd.

De komst van internet betekende veel goeds voor de academische vrijheid. Het werd immers eenvoudiger en goedkoper om informatie te vervaardigen, te delen en te vinden of te doorzoeken. Niet voor niets is het internet de meest geraadpleegde bron van informatie op alle universiteiten wereldwijd. Sterker nog – het waren juist universiteiten die internet hebben uitgevonden met dit doel.

Vorige week besloot de Rijksuniversiteit Groningen vrijwillig alle internetverbindingen te censureren. Na klachten van Amerikaanse mediabedrijven als Warner Brothers en Paramount Pictures blokkeert de universiteit de bestandsuitwisselingstechniek Bittorrent, zonder tussenkomst van de rechter. Hiermee wordt de geldende leer van Frederik I en het recht op ongehinderde toegang tot informatie in de samenleving buiten de deur gezet.

De klachten van de mediabedrijven – die voor meer dan 85 procent ongegrond bleken te zijn – gingen over het uitwisselen van auteursrechtelijk beschermde werken als films en muziek, die wel mogen worden gedownload maar niet geüpload. De universiteit zou studenten voorlichting kunnen geven over het uitschakelen van de uploadfunctionaliteit van Bittorrent. Dan is het gebruik door studenten in de meeste gevallen legaal. De universiteit koos voor de botte bijl – het op voorhand, categorisch en structureel filteren en censureren van de internetverbindingen die studenten, tegen betaling, ook thuis gebruiken.

Bittorrent kent juist ook vele legale toepassingen. Het gerenommeerde blad Nature beschreef het onlangs nog als oplossing voor het lastig uitwisselen van grote databestanden tussen wetenschappers, zoals in het geval van Biotorrent van de Universiteit van California. Iets wat zo met de wetenschap is verbonden, mag een universiteit niet verbieden.

De Rijksuniversiteit Groningen moet de genomen maatregel daarom terugdraaien, klachten op individuele basis behandelen en de juiste voorwaarden en vrijheden scheppen voor alle studenten en medewerkers, opdat ze ongestoord, ongecensureerd en in vrijheid de wetenschap kunnen bedrijven.

Dit opiniestuk verscheen vandaag in NRC Handelsblad.

7 maart 2012

Deze censuur wordt het einde van vrij internet (PIPA, SOPA, ACTA)

By NewTeam EditorActualiteiten, OpinieNo Comments

In de VS zijn wetten in voorbereiding die het einde van het vrije internet betekenen. Een uitspraak van de Haagse rechtbank doet hetzelfde. De daders gaan vrijuit en internetgebruikers zijn de dupe, concludeert NewTeam-partner Danny Mekic’ vandaag in NRC Handelsblad.

Wat hebben Facebook, Google, Twitter, Marktplaats en Wikipedia met elkaar gemeen?

In de Verenigde Staten dreigen twee desastreuze wetsvoorstellen te worden aangenomen – de Stop Online Piracy Act (SOPA) en de Preventing Real Online Threats to Economic Creativity and Theft of Intellectual Property Act (PIPA). Deze nieuwe wetten maken het mogelijk om websites te blokkeren, een internetadres (bijvoorbeeld google.com) in beslag te nemen, betalingen aan websites (door bijvoorbeeld Visa, Mastercard of Paypal) te verbieden, websites uit zoekmachines te verwijderen of adverteerders te verbieden samen te werken met een website.

Deze maatregelen kunnen door rechters worden opgelegd als een website ,,inbreuken op auteursrechten faciliteert”. De eigenaar van de website hoeft dus niet zélf schuldig te zijn aan de inbreuk. Eén inbreuk makende gebruiker – van de honderden miljoenen – is voldoende.

Juist door het succesvolle open karakter van alle genoemde websites – de gebruikers bepalen de inhoud – lopen ze gevaar om te worden geblokkeerd, met de botte bijl. De gehele website wordt geraakt en niet bijvoorbeeld een pagina of foto die is gepubliceerd zonder benodigde toestemming. Het is als de gehele Beverwijkse Bazaar die wordt volgestort met beton vanwege één gekopieerd cd’tje. Daarom gingen Wikipedia en vele andere websites, die nu slechts een concrete inbreuk op auteursrechten hoeven te verwijderen, de afgelopen week uit protest op zwart.

Tegelijkertijd oordeelde een Nederlandse rechter dat internetproviders The Pirate Bay – een online telefoongids met verwijzingen naar films en muziek – moeten blokkeren. Als dit oordeel in hoger beroep standhoudt, zet het de deur open voor internetcensuur uit commerciële belangen. Dit betekent het einde van internet zoals we dat kennen. In dat geval zal de politiek moeten ingrijpen.

Westerse democratieën die voor de grondrechten van de burger opkomen, moeten ongecensureerde toegang tot informatie en vrijheid van communicatie waarborgen, en zeker Nederland, dat het belangrijkste internetknooppunt van Europa vormt.

Het Nederlandse vonnis beperkt de vrije toegang tot internet, maar niet de illegale websites zelf of de handelaren in namaakproducten worden aangepakt. Onschuldige internetgebruikers worden gedupeerd. Als rechtvaardiging voor het beperken van deze grondrechten wordt het ,,beschermen van auteursrechten genoemd”. Het downloaden van internet zou aan banden kunnen worden gelegd.

Is dit wenselijk? Heeft de muziekindustrie werkelijk last van downloaden? Het tegendeel lijkt eerder het geval. Niet alleen wist een recordaantal bioscoopbezoekers in 2011 de weg naar de filmhuizen te vinden, maar ook steeg de Nederlandse muziekexport voor het zesde jaar op rij, deze keer met 25 procent naar 80 miljoen euro. Nooit eerder werd er zo veel geld uitgegeven aan concerten en festivals. De wereldwijde muziekomzet is de afgelopen jaren gestegen van 60,7 miljard naar 66,4 miljard dollar.

Uit diverse onderzoeken (SEO Economisch Onderzoek, Instituut voor Informatierecht en TNO, 2009) blijkt dat downloaders juist méér geld uitgeven aan muziek en films, niet minder. Dit geldt niet alleen voor onbekende artiesten. André Rieu verkocht bij zijn eerste bezoek aan Mexico vijftigduizend concertkaarten. Zijn niet eerder uitgebrachte cd’s noteerden vervolgens de eerste, vijfde en negende plaats in de toptien. De Mexicanen kenden zijn muziek al – via internet.

Desondanks probeert de platenindustrie, die vroeger nodig was voor de vervaardiging en distributie van langspeelplaten, de onlinemuziekdistributie aan banden te leggen, door innovatie tegen te werken (iTunes en Spotify zijn de enige succesvolle voorbeelden in tien jaar), initiatieven te laten imploderen in rechtbanken en met een krachtige lobby. Door het veel te dure iTunes-aanbod, dat na aanschaf niet vrijelijk mag worden gebruikt, of het beperkte Spotify, waarvan steeds meer platenlabels weglopen, staat de onlineconsument voor aap met dit allesbehalve volwassen legale aanbod.

Gelukkig downloaden thuisgebruikers legaal in Nederland. Via de Thuiskopieregeling hebben artiesten in de afgelopen jaren tientallen miljoenen euro’s gekregen. In ruil hiervoor mogen consumenten muziek en films downloaden voor thuisgebruik. Niet voor niets ontving staatssecretaris Teeven (Justitie, VVD) eind vorig jaar een petitie van de artiestenbonden, de Consumentenbond en FNV KIEM (Kunsten, Informatie, Entertainment en Media) tegen een downloadverbod en vóór behoud en uitbreiding van de regeling.

Met de Nederlandse blokkade en met de Amerikaanse wetsvoorstellen belanden we op een hellend vlak. Commerciële conflicten tussen derden leiden tot internetcensuur en tot een devaluatie van grondrechten. Nu gaat het nog om inbreuken op auteursrechten, maar te verwachten valt dat de wetten en jurisprudentie worden verbreed. Dit zal leiden tot steeds groter wordende internetcensuur.

Dit alles gaat ten koste van onschuldige klanten. Het wordt uitgevoerd door internetproviders die zich moeten gedragen als internet cops. Het gevaar is dat internet langzamer, instabieler en duurder wordt. Innovatieve start-ups en gevestigde bedrijven zullen er minder graag in investeren.

Er zit dan nog maar één ding op voor hen die gevrijwaard willen blijven van ongerichte censuur – de blokkades met een paar muisklikken omzeilen en zodra dit onmogelijk wordt een nieuwe, ondergrondse, snelweg bouwen, waarbij de sterke arm voor échte criminaliteit geen jurisdictie meer heeft. Deze ontwikkeling is zeer onwenselijk.

-Danny Mekic’
Dit opiniestuk is vandaag gepubliceerd in NRC Handelsblad.

20 januari 2012

“Nieuwe vakbeweging moet alle generaties verbinden”

By NewTeam EditorNieuws uit eigen keuken, OpinieNo Comments

Onderstaand opiniestuk is geschreven door NewTeam-partner Danny Mekic’ en vandaag gepubliceerd in het Financieele Dagblad.

Nieuwe vakbeweging moet alle generaties verbinden

Stel een jongerenquotum in voor vakbondsbesturen

Jongeren voelen zich — terecht — steeds minder aangetrokken tot de vakbeweging; ze willen en kunnen hun eigen boontjes doppen. Tegelijkertijd worden veelbelovende vakbondsinitiatieven voor de flexibiliserende arbeidsmarkt de kop in gedrukt. Wie voelt zich straks nog aangetrokken tot de collectieve spil in het poldermodel?

Nooit ben ik in loondienst geweest en toen ik op jonge leeftijd mijn carrière als zzp’er begon, bestond FNV Zelfstandigen nog niet. Tijdens mijn middelbare schoolreünie viel de groep stil toen ik over vakbonden begon. Vriendjes en vriendinnetjes van toen zijn de taxichauffeur, aannemer, ambtenaar en schooljuf van nu. Ze haalden hun schouders op bij de vraag waarom ze niet aangesloten zijn bij een vakbond. ‘Daar heb ik nou helemaal niets mee’, zei Mike (22) die een tijdje als schoonmaker heeft gewerkt en nu zijn eigen bedrijf opricht. De babyboomers van morgen wilden er niet over praten, het gesprek ging weer verder over ‘planking’.

Kinderen van veertien kiezen op school verplicht een carrière als hovenier, econometrist of dokter en een lege studentenkamer is later nergens meer te vinden. Maar wie in zijn profiel- of studiekeuze een fout maakt, heeft het zelf gedaan: niet meer een leven lang studeren, maar maximaal vijf jaar, geen uitzonderingen. Mensen moeten langer doorwerken, maar nu nog niet. De jonge generatie groeit op met het gevoel aan haar lot te worden overgelaten en zoekt elkaar dus op.

Wie straks aan aan de slag mag gaan, krijgt in loondienst een luxepositie cadeau: binnen de EU ontstaat de komende decennia een groot tekort aan arbeidskrachten (‘Bridging the Gap’, SEO 2010). Rechtsbijstandverzekeringen worden nog net niet bij een pak vaatwastabletten geleverd en prangende vragen over onze arbeidspositie googelen of twitteren we, zonder vakbond. De toekomst van ‘collectieve’ belangenbehartiging is fluïde, op maat gemaakt. Voor wie het niet geloven wil, vraag het de leeglopende Consumentenbond. Ze weten er van.

Door die krappe arbeidsmarkt zal de groep zzp’ers relatief groeien, want wie eisen kan stellen aan werk, zal zelf onderhandelen over arbeidsvoorwaarden en niet voor één maar voor drie van de leukste werkgevers werken? Juist FNV Zelfstandigen begrijpt de ‘Gewerkschaftszeitgeist’ en Henk van der Kolk, voorzitter van FNV Bondgenoten, zou ze moeten omarmen en niet als een paragnost het einde der zzp’ers moeten voorspellen (FD, 6 december).

En FNV Jong? In de meest ideale situatie werkt die aan zijn eigen opheffing. Vakbonden moeten om te overleven alle generaties verbinden. Niet in te zien valt hoe de belangen van de jongste arbeidsparticipanten gediend worden door ze in een aparte ballenbak weg te zetten: dat werkt alleen in Småland bij Ikea. Terwijl juist zij de noodzakelijke vakbondsvernieuwing zouden moeten vormen.
Er zijn voldoende argumenten voor het behoud van FNV Zelfstandigen: de zzp’ers en hun manier van werken hebben de toekomst, en hebben andere belangen dan mensen in loondienst. Dergelijke argumenten ontbreken bij het separeren van één generatie. Het is tijd dat de gehele vakbeweging de belangen van jonge arbeidsparticipanten gaat dienen: stel een jongerenquotum in voor vakbondsbesturen. Jongeren weten als geen ander hoe de (gehele) vakbond van morgen er uit moet zien. Alleen dan kunnen vakbonden in de toekomst blijven bestaan.

Dit opiniestuk is vandaag gepubliceerd in het Financieele Dagblad.

7 januari 2012

Geen gloeilamp voor de medewerkers van Philips

By NewTeam EditorActualiteiten, OpinieNo Comments

Dit artikel is geschreven door NewTeam-partner Danny Mekic’ en verscheen in het Financieele Dagblad:

Het eerste wat je leert bij een ehbo-cursus, is dat je bij een ongeluk eerst moet zorgen voor je eigen welzijn alvorens andere mensen te helpen. De gedachte daarachter is simpel: een gezonde hulpverlener is tot meer in staat dan één die crepeert van de pijn en niet 100% kan zorgen. In FD Entrepreneur (23 december, p.15 /Philips Nederland schrapt kerstcadeaus/) viel te lezen dat Hollands Glorie in donkere tijden, Philips, het personeel dit jaar niet voorziet in een kerstcadeau, maar in plaats daarvan een bedrag van €100.000,- doneert aan een goed doel. Namens al het personeel.

Dat lijkt nobel, maar een bedrijf dat al dertig jaar krimpt heeft alleen het personeel om het tij te keren. Hoe komt dat over die hardwerkende vrouwen en mannen? Het niet-geven van een kerstcadeau levert een demotiverende prikkel op.

Juist het personeel dat er in de toekomst voor moet zorgen dat Philips een bedrijf blijft dat een maatschappelijke rol kan blijven vervullen moet het doen zonder kerstpresentje. Niet omdat er bezuinigd wordt, niet omdat het personeel zelf besloten heeft geld te doneren aan een goed doel, maar omdat het geld door de top van het bedrijf overgemaakt wordt naar een goed doel.

Goede doelen steunen is goed, en ik ben er van overtuigd dat Philips dat zeker ook in voldoende mate doet en blijft doen. Maar het personeel, dat mag je in crisistijd niet passeren met kerst.

14 december 2011

Facebook kent geen uitgang (opiniestuk Danny Mekic’ in NRC Handelsblad)

By NewTeam EditorNieuws uit eigen keuken, Opinie, Social MediaNo Comments

Facebook is een nutsvoorziening in wording, meent NewTeam-partner Danny Mekic’. Als het geen bemoeienis van de overheid wil, moet het zijn gebruikers centraal stellen in plaats van zijn adverteerders.

Herkent u de volgende scène? Waar was u gisteravond? Met wie was u daar? Komt deze foto, welke gisteravond op die locatie gemaakt is, u bekend voor en kunt u de mensen op de foto identificeren? Heeft u een partner? Wie is dat? Wat is uw échte en volledige naam? Op welke datum bent u geboren en in welke plaats gebeurde dat? Wie zijn uw ouders, broers en zussen, neefjes en nichtjes? Wat is uw huidige woon- en verblijfplaats?

Dit is geen politieverhoor. Dagelijks beantwoorden wereldwijd meer dan 800 miljoen mensen deze en andere persoonlijke vragen in ruil voor een hoop reacties, likes en andere vormen van sociale bevestiging op het online sociale netwerk Facebook. Vrijwillig. De internationale profielensite bedient inmiddels een achtste van de wereldbevolking en nestelt zich steeds dieper en heimelijk in de levens van honderden miljoenen mensen, zonder altijd rekening te houden met de privacy van haar gebruikers. Als het Amerikaanse bedrijf daarmee doorgaat, overstijgt het commerciële belang op den duur het publieke belang van de samenleving. Hoe moet de politiek reageren?

Het verdienmodel van Facebook (vier miljard dollar dit jaar) is – net als bij de meeste andere gratis websites – het exploiteren van online advertentieruimte. Voor de advertenties die op Facebookpagina’s worden weergegeven ontvangt Facebook een vergoeding per keer dat zo’n advertentie wordt aanklikt óf iedere 1.000 keer dat een advertentie wordt weergegeven. De tarieven om op de site te mogen adverteren, zijn ondanks de economische malaise de afgelopen 12 maanden met 74% gestegen.

Hoe beter een weergegeven advertentie aansluit op de behoefte van de consument, hoe groter de kans is dat de commerciële targets van de adverteerder worden behaald. Dankzij het vrijwillige, met spervuur aan persoonlijke vragen ingeklede politieverhoor waar Facebookgebruikers dagelijks aan worden blootgesteld, lukt het Facebook iedere dag beter om een allesomvattend beeld te krijgen van meer dan 1 op de 10 wereldburgers en te bepalen welke advertenties in opdracht van de klant, de adverteerder, worden vertoond. Facebook is beter dan welk bedrijf dan ook in staat om relevante advertenties weer te geven bij gebruikers. Dat product is de Facebookklant, de adverteerder, meer dan veel waard. Kortom, u bent het product.

Door steeds meer en steeds actuelere informatie te verzamelen over zijn gebruikers, krijgt de advertentiegigant een steeds nauwkeuriger beeld van die gebruikers. In 2006 was het nog de Facebookgebruiker die zélf zijn eigen profiel aan moest vullen. Anno 2011 vergaart Facebook het merendeel van de informatie uit de interactie met de gemiddeld 130 Facebookvrienden, en uit de analyse van de online gedragingen van de Facebookgebruiker die op, maar ook buiten Facebook.com stap voor stap wordt gevolgd. Met zo veel informatie over de gebruiker en zijn interesses is het kinderlijk eenvoudig om de juiste advertentie te tonen aan de gebruiker die het meest op de advertentieboodschap zit te wachten. Want als Bachliefhebbers in de meeste gevallen ook gek zijn op het lezen van boeken en Groenlinks-stemmende Parijsliefhebbers het liefst met de Thalys reizen naar de Lichtstad, is niet meer dan een simpele rekensom nodig om de Bol.com-advertentie te tonen aan de Bachliefhebber en de linkse kiezer te verblijden met een kortingsactie, twee minuten nadat deze met het sociale medium heeft gedeeld op zoek te zijn naar een bestemming voor een city trip.

Het gaat de databanksjacheraar al jarenlang voor de wind. Maar de situatie waarbij het grootste deel van de wereldbevolking met toegang tot internet, ook daadwerkelijk actief gebruik maakt van Facebook is in zicht, en daarmee ook het einde van de groeimogelijkheden van het huidige verdienmodel. Tenzij het de databankexploitant lukt om gebruikers nóg meer informatie te laten delen. Hoe langer een Facebookgebruiker gemiddeld rondstruint, hoe meer informatie over de gebruiker wordt verzameld. Maar ook hoe meer advertenties kunnen worden weergegeven. Meer dan ooit zullen de adverterende Facebookklanten bereid zijn te betalen voor het aan de juiste persoon tonen van hun commerciële boodschap.

Om het product van Facebook, ú dus, een geluksmomentje te bezorgen en de loyaliteit van de miljoenen gebruikers aan het platform kracht bij te zetten, werd twee weken geleden een nieuw ontwerp geïntroduceerd voor de profielpagina’s op Facebook, Timeline genaamd. Opvallend is de grote tijdslijn, waar de belangrijkste gebeurtenissen uit het leven van de gebruiker op worden weergegeven. In plaats van iedere stad die de gebruiker heeft bezocht afzonderlijk weer te geven, kiest Facebook er nu bijvoorbeeld voor om een mooie wereldkaart te genereren waarop te zien is waar uw vriend, familielid of collega allemaal is geweest. Wanneer, met wie, en wat hij of zij daar deed.

Met Facebook Timeline is de CERN niet meer nodig om terug de tijd in te gaan: wet wie ging u om in 2011? Wat zijn de plaatsen die u bezocht hebt, en welke foto’s maakte u in Berlijn? Hoe vaak bent u met uw ex-partner naar de bioscoop gegaan en wanneer, waar en met wie heeft u Le fabuleux destin d’Amélie Poulain voor het laatst gezien? De nieuwe functionaliteiten maken het gebruik van de website leuker, en zullen de miljoenen gebruikers uitdagen om nóg meer informatie te delen. Het wordt immers automatisch gecategoriseerd en mooi weergegeven in uw online dagboek, waar vrienden, familie en al uw andere Facebookvrienden op kunnen reageren. Iedereen doet immers mee.

Het is moeilijk om Facebook te verlaten. Niet alleen zult u nooit meer in staat zijn uw online dagboek met bijbehorende likes en waardevolle reacties van vrienden en familie in te zien, ook behoudt de website zichzelf het recht toe om foto’s, berichten en andere in de loop der jaren verzamelde informatie over uw persoon te blijven gebruiken. De facto kent Facebook geen uitgang. Daar komt bij dat het belang van de sociale netwerksite dagelijks toeneemt, ook omdat bedrijven als ABN Amro, KLM en Vodafone hun online dienstverlening steeds vaker op de sociale netwerksite plaats laten vinden, en verjaardagsfeestjes en andere evenementen steeds vaker (alleen) op Facebook worden aangekondigd. Daar niet op aangesloten zijn, betekent praktisch gezien een sociaal isolement. Facebook zal alles in het werk stellen om alle internetters aangesloten te krijgen, en bij een zo groot mogelijk deel van hun sociale contacten aan te sluiten, al op zeer jonge leeftijd. U kunt immers nooit meer volledig uitstappen. In de toekomst bestellen we onze boodschappen via Facebook, vertelt de site met welk gerecht u de nieuwe vriendin van uw zoon blij kunt maken, welke stad de volgende vakantiebestemming moet worden en wat u daar zoal kunt doen. Natuurlijk op de zorgvuldig met commerciële motieven uitgezochte voorkeuren van uw beste vrienden en vriendinnen. Over niet al te lange tijd zal de samenleving het punt bereiken waarop het niet langer mogelijk is om als burger te participeren zonder het doorlopend en intensief gebruik van mobiele communicatietechnologieën, het internet en aangemeld te zijn als gebruiker bij Facebook. We praten hier over nutsvoorzieningen in wording.

Het is bijvoorbeeld bijna onmogelijk geworden om te leven zonder telefoon. Oké, u kunt gewoon geen telefoon aanschaffen, maar zult vervolgens constant bevraagd worden voor een telefoonnummer en raar worden aangekeken als u zegt: die heb ik niet. Op dezelfde manier zal het leven in de toekomst bijna onmogelijk worden zonder Facebookprofiel, zoals we eerder zagen met posterijen, het openbaar vervoer, de energievoorziening en drinkwaterleidingen. Wat met die voorzieningen gebeurde? Ze staan allen onder streng toezicht van overheden.

Net als deze nutsvoorzieningen is Facebook ook steeds meer van algemeen nut. Misschien nog wel meer dan in het verleden bij telefonie het geval was.

Dit betekent dat als Facebook niet zit te wachten op politieke bemoeienis – bijvoorbeeld duidelijkere en strengere richtlijnen voor bedrijven als Facebook die als product inbreuk maken op mensen hun privacy – ze ingrijpend iets moet veranderen aan de dienstverlening. De gebruiker en alle over de gebruiker verzamelde gegevens moet op een transparante manier centraal komen te staan, waarbij de absolute controle weer in handen van de gebruiker komt. Waarom geven de Facebooks van deze wereld de informatie eigenlijk niet terug aan de gebruiker? We hebben immers allemaal een internetmodem waar in de toekomst best een beveiligde hardeschijf op aangesloten kan worden. Dan bepalen wij weer wie wanneer wat met onze informatie mag doen. En wanneer we daar mee willen stoppen.

Maak van Facebook weer een veilige plek en geen levenslange gevangenis.

Danny Mekic’ is Strategy Director bij NewTeam

26 november 2011

Niet downloaden en geen Spotify, dus geen innovatie

By NewTeam EditorOpinie2 Comments

Vandaag gepubliceerd in NRC Handelsblad, Juist door internet stijgt muziekomzet

Platenlabels verlaten de legale muziekdownloadsite Spotify. Het kabinet wil elders downloaden bestraffen. Dit heeft een averechts effect, vindt NewTeam-partner Danny Mekic’.

Afgelopen weekeinde maakten 234 platenlabels bekend de muziek van hun artiesten niet langer via Spotify te willen distribueren omdat (legale) streamingdiensten het kopen van muziek zouden ontmoedigen. Zou het downloadverbod dat staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie, VVD) wil invoeren – een repressieve maatregel die de gedragingen van miljoenen Nederlanders in één klap onrechtmatig maakt – het aanbod wel stimuleren? Wat is het probleem van de industrie eigenlijk? Nog niet zo heel erg lang geleden, in de tijd dat je voor het luisteren naar muziek afhankelijk was van vinyl langspeelplaten die werden gedraaid op een platenspeler, was het leven auteursrechtelijk gezien overzichtelijk. De platenmaatschappij verkocht de muziek en gaf een deel van de opbrengst aan de makers en artiesten. Toen gebeurde er iets rampzaligs: de gebruiker ging zelf muziek kopiëren, op cassettebandjes, de videocassetterecorder, cd’s, dvd’s en op internet. De film- en platenmaatschappijen zagen hun inkomsten dalen. Maar de laatste vijf jaar zo blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau eMarketer is de omzet van de muziekindustrie in haar geheel weer gestegen van 60,7 miljard dollar naar 66,4 miljard.

Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek wijzen uit dat meer dan ooit geld wordt uitgeven aan concertbezoeken: in 1992 ee29,- per huishouden, vandaag de dag meer dan het drievoudige. Lowlands is al jaren op rij uitverkocht en het album ‘In Rainbows’ van de Britse band Radiohead, dat in 2008 gratis gedownload kon worden, leverde zes miljoen dollar op aan vrijwillige donaties. De internetter is allesbehalve gierig.

Artiesten kunnen via de omzetstuwende en kostenbesparende verkoopmogelijkheden van het internet het grootste deel van de consumerende wereldbevolking bereiken en zo hun nieuwe plaat of geplande concerten onder de aandacht brengen. Ook de populairste artiesten geloven in de werking van het internet, bewijst tieneridool Justin Bieber met veertien miljoen volgers op Twitter. Waarom zouden zij voorstander zijn van een downloadverbod?

De inkomstendaling uit de cd- en dvd-verkoop is desondanks logisch te verklaren: alle bakstenen muziekwinkels die de afgelopen jaren zijn gesloten, zijn door slechts twee digitale aanbieders vervangen: iTunes en Spotify, die zowel in gebruik als aanbod beperkingen kennen. Er zijn in Nederland zelfs meer online verkopers van bakstenen dan van muziek te vinden, en als je online een film wilt kopen heb je doorgaans pech. Dat dan de consument op zoek gaat naar alternatieven, is begrijpelijk.

Het zijn de profiteurs van het huidige auteursrecht, de film- en platenmaatschappijen met voor een deel wettelijk opgedrongen collectieve auteursrechtenbeheersorganisaties die hebben gevraagd om een ondoelmatig en ongewenst downloadverbod. Niet alleen makers van films en muziek zijn tot deze éminences grises veroordeeld, ook ondernemers die muziek en films digitaal willen vermarkten. In plaats van nieuwe internetontwikkelingen te omarmen, worden zulke ontwikkelingen tot ‘piraterij’ uitgeroepen en kapotgeprocedeerd in de rechtszaal, laat staan dat een structurele samenwerking wordt gezocht om levensvatbare economische modellen te ontwikkelen. Straks zijn het individuele internetters die op het gedaagdenbankje plaats mogen nemen. Stichting Brein, de handhavende poot van de entertainmentindustrie, wordt straks onze internetcop.

De internetdistributie van films en muziek loopt al decennia achter. Teevens argumentatie dat een downloadverbod noodzakelijk is om innovatie in de branche mogelijk te maken, is onbegrijpelijk. Zo’n verbod maakt juist een einde aan de innovatie die nu gaande is. Dat ook de grote maatschappijen kunnen profiteren van de innovatie op internet wordt bewezen door het sterk groeiende bioscoopbezoek, ondanks of misschien wel dankzij het massaal downloaden van films. Vorig jaar kregen bioscopen het hoogste bezoekersaantal sinds 1978 het jaar van Grease en Saturday Night Fever.

Nu 234 platenlabels bekendmaakten dat ze hun muziek niet langer via Spotify willen distribueren staan zelfs de bestaande innovaties op het spel. Het downloadverbod zal uiteindelijk worden gebruikt om individuele internetters bang te maken en weer het vertrouwde cd- en DVD-hoesje in te jagen, Back to the future.

– Danny Mekic’

22 november 2011

Nieuwe contractenregels, maas in de wet? (ingezonden brief, Financieele Dagblad)

By NewTeam EditorNieuws uit eigen keuken, Opinie, Wat we doenNo Comments

Twee jaar sporten bij Sportcity voor de prijs van één en sportschool David Lloyd biedt nieuwe klanten een gratis lidmaatschap tot 2012. De sportreuzen proberen volgens het artikel ‘Sneller van tijdschrift of fitness af’ (FD 1 november) voor langere tijd klanten binnen te halen voordat op 1 december de consumentenregels binnen het contractenrecht veranderen. De nieuwe regels maken het voor consumenten makkelijker om contracten op te zeggen, door dit te allen tijde mogelijk te maken met slechts één maand opzegtermijn. Met name sportschoolhouders zochten in het verleden de grenzen van het juridisch toelaatbare op om klanten, zelfs tegen hun zin in, zo lang mogelijk aan zich te binden. Dat zou nu tot het verleden moeten behoren.

De nieuwe wetgeving is een domper voor organisaties die periodieke investeringen moeten doen in producten of diensten voor consumenten, om deze investeringen op termijn met winst terug te kunnen verdienen. Als een bedrijf iedere twaalf maanden een investering moet doen van €50 om de consument een jaar lang een dienst ter waarde van €10 per maand te kunnen bieden, maakt het verlies als de klant na maand vier opzegt.

Voor deze bedrijven lijkt onbedoeld een sluiproute te ontstaan: wat als het bedrijf het maandbedrag verhoogt van €10 naar €120 per maand maar de tweede t/m twaalfde maand ‘gratis’ aanbiedt? In de voorwaarden kan worden opgenomen dat de eerste maand van ieder contractjaar gespreid betaald mag worden. De klant kan dan – conform de nieuwe regels – iedere maand opzeggen, maar de (jaar)vergoeding voor de ‘eerste maand’ blijft juridisch verschuldigd en opeisbaar. Daarmee verandert er de facto niets ten opzichte van de huidige situatie: bedrijven kunnen consumentencontracten voor onbepaalde tijd aanbieden waar de consument financieel gezien nog steeds niet iedere maand van af kan.

Danny Mekic’

13 november 2011

Madurodam Online (ingezonden brief, Trouw)

By NewTeam EditorOpinieNo Comments

Ingezonden brief in Trouw (3 november 2011) door NewTeam-partner Danny Mekic:

Madurodam Online

De directeur van het Haags attractiepark Madurodam droomt van files voor de deur (Trouw, 1 november). Hij kondigt een grootscheepse herinrichting aan om zo een einde te maken aan de al jarenlang teruglopende bezoekersaantallen. Sleutelwoord binnen de vernieuwing is ‘interactie’, want “de met smartphones en iPads opgroeiende jeugd plezier je niet alleen met miniatuurgebouwen”. Zo zal de miniatuur-Oosterschelde straks door de jonge bezoekers gesloten kunnen worden. Tenminste, als het Madurodam lukt de aan hun computers gekluisterde jeugd weer naar het park te lokken. De ‘interactie aangaan’ met een pretparkbezoeker betekent méér dan een op afstand bedienbare Erasmusbrug: de kleinste stad van Nederland zal na moeten denken over hoe het méér dan een miniatuurplek kan bemachtigen op de smartphone, laptop en iPad. Want kinderen die met high tech-apparaten opgroeien plezier je niet met alleen een offline miniatuurwereld, interactief of niet.

Danny Mekic’

4 november 2011

Madurodam online

By NewTeam EditorMarketing, OpinieNo Comments

Deze ingezonden reactie van NewTeam-partner Danny Mekic’ werd vandaag geplaatst in Trouw:

2 november 2011

Tien oplossingen voor een writer’s block en angst voor witte pagina’s

By NewTeam EditorOpinieNo Comments

Door Tycho van der Hoog,

Iedereen die regelmatig stukken schrijft, muziek componeert of op een andere manier zijn of haar creativiteit gebruikt kent het gevoel: op een dag sta je op om vastberaden achter je bureau te gaan zitten, je klapt vol goede moed je laptop open en tovert een leeg Word-document tevoorschijn om te gaan schrijven… En na een paar uur staat er nog geen zinnige letter op dat witte papier. Het lijkt alsof er een onzichtbare muur tussen jou en het lege vel staat, het creatieve proces komt niet op gang, je mist de inspiratie om te schrijven, en zelfs als je weet wat je neer moet pennen lukt het niet om dit daadwerkelijk te doen. Het gevolg? Frustratie. De naam? Writer’s block. De oplossing? Hieronder staan enkele!

Oplossing 1: maak orde in de chaos
Eigenlijk is schrijven net als verhuizen: de stapel ontelbare planken die op de grond ligt wordt makkelijker een kast als je de structuur ontdekt. Pak een whiteboard en ga eens brainstormen over de structuur van je document en welke blokken informatie je waar wilt neerzetten. Vervolgens kun je gemakkelijk met die blokken aan de slag: je maakt het schrijven van een groot document behapbaar.

Oplossing 2: ontwerp een schrijfschema
Maak een planning waarin staat wanneer je wat en hoeveel schrijft. Vervolgens vergeet je het writer’s block en volg je het schrijfschema – ongeacht of je vindt dat de kwaliteit voldoende is of niet. Als je lichaam elke dag voor het schrijven verschijnt, zal je geest snel genoeg volgen. Zorg dat je de deadlines haalt, maar zorg er ook voor dat je op dat moment jezelf beloont en voor rust zorgt.

Oplossing 3: doe schrijfoefeningen
Op het moment dat je volledig vast zit en je écht niet meer aan dat grote project kunt beginnen, is het raadzaam om schrijfoefeningen te doen. Zoals Joy Tanksley zegt: ‘Each day, my students do a three-minute writing warm-up. The only goal is fluency — to produce as much writing as they can in three minutes. Some of the best writing they ever produce comes from these three-minute bursts.’

Oplossing 4: niet alles is al geschreven
De angst dat alles al is geschreven en je niks toevoegt kan verlammend werken, maar is ongegrond. Als lezer wil je zoveel mogelijk over een onderwerp lezen, je neemt makkelijker informatie op als het op verschillende manieren wordt aangeboden, je begrijpt het beter als je het meerdere keren leest en tot slot voeg je er altijd wat nieuws aan toe: nieuwe inzichten, andere volgorde, een nieuwe vorm of een persoonlijke mening.

Oplossing 5: verwissel van pet
Een writer’s block komt niet doordat je niet weet hoe je het moet zeggen, maar doordat je niet weet wat je moet zeggen. Een verhaal dat niet in je hoofd zit kun je immers niet opschrijven. Zet je toetsenbord aan de kant, doe alsof je een verkoper bent en simuleer een gesprek waarin je iemand overtuigd van je verhaal. Pas als je het kunt uitspreken zet je de pet van tekstschrijver op en pen je het verhaal neer.

Oplossing 6: ga omdenken
Vastdenken is de manier van denken waarbij je problemen alleen maar groter worden, je beland van de regen in de drup. Omdenken is de techniek om problemen te transformeren in mogelijkheden, het ja-en-denken. Het is geen probleem dat het niet lukt om te schrijven, het is een feit. Accepteer het en ga verder.

Oplossing 7: verandering van spijs doet eten
Creativiteit kan weer tevoorschijn komen als je bepaalde dingen in je leven verandert. Kijk eens scherp naar je werkplek, voldoet deze wel? Zo niet, zorg dat je dan ergens anders gaat werken. Het tegelijkertijd werken aan andere projecten kan ook de inspiratie prikkelen, net zoals regelmatig sporten en praten met verschillende personen.

Oplossing 8: verlicht de prestatiedruk
Veel mensen zien inspiratie als iets wat in hun zit en wat bij een writer’s block verstopt is. Elizabeth Gilbert, de schrijfster van de wereldberoemde roman Eat, Pray, Love ziet dit anders. De druk om te presteren en de angst om te mislukken kan worden verlicht door schrijvers te beschouwen als ‘”having” genius rather than “being” a genius.’

Oplossing 9: zie schrijven als een vak
Wat kan helpen is het schrijven anders te gaan zien: als een vak en niet als een kunst. Stephen King gebruikt de gereedschapskist als metafoor: we moeten denken alsof we bouwvakkers zijn, wat het makkelijker maakt om te gaan zitten en schrijven. Woord voor woord en zin voor zin komt er een verhaal tot stand, net zoals een straat wordt aangelegd.

Oplossing 10: wees niet te streng
Een veelgemaakte fout is dat je veel te streng bent over je eigen werk. Het is onrealistisch dat je dat boek of die opdracht in één keer in al haar perfectie opschrijft. Ga gewoon schrijven en schakel je kritische brein uit: die is bedoelt voor als je gaat redigeren.

Hopelijk bieden deze oplossingen handvatten om een eventueel writer’s block te omzeilen. Voor wat dit betreft is het mooi om te eindigen met een passend citaat van Patti Digh: “Sitting still and waiting for a book to spring fully formed from your forehead will never happen. Will. Never. Happen. Listening to what other people have to say also won’t help. Good god, no wonder we all have writer’s block. We’re not even writing. Plumbers don’t have plumber’s block, do they? NO, THEY GET ON THE FLOOR AND CLEAR OUT THE WINDEX AND EVIDENCE OF MOUSE POOP UNDER THE SINK AND GET TO PLUMBING.”

Zo.

17 oktober 2011

Opinie